Osmanlı kuruluş ve yükselme dönemlerinde bölgeler fetheden aynı zamanda yaptığı imar işleri ile ruhlara dokunan abide şahsiyetler vardır. Bunlardan biri de ismi Bosna Hersek’in ikinci kurucusu olarak akıllara kazınan Gazi Hüsrev Bey’dir. Gazi Hüsrev Bey’in hayatının ilk yılları hakkında fazla bilgi yoktur. Babası Ferhat Bey’in Memlukler ile savaşta öldüğünü bilmekteyiz. Annesi II. Bayezid’in kızıdır. Bu nedenle Gazi Hüsrev Bey hanedan mensubu sayılmaktadır. Babasının vefatından sonra İstanbul’da eğitim gördüğü ve dayısı Şehzade Mehmet ile birlikte Kefe’de görev aldığı bilinmektedir. Karadeniz’in kuzeyinde yer alan bu bölge Moskova Knezliği ile komşudur. Moskova’ya elçi olarak gönderilmiştir. Semendire sancak beyliği sırasında 1521 Belgrad’ın fethinde yararlılık gösterdi. Daha sonra Bosna’ya atandı. Burada aralıklarla toplam 17 yıl sancakbeyliği yaptı. Fatih döneminde İslam’ı kabul eden bölge halkına yönelik tutumuyla gönülleri kazanmasını bildi. Çünkü fetih yapılan bölgede İslam’ı yerleştirecek ve halka Osmanlı hâkimiyetini benimsetecek politikalara ihtiyaç vardı. Bosna Hersek’te kendi ismini taşıyan külliye başta olmak üzere mimari eserler yaptırdı. 1541 yılında vefat ettiğini biliyoruz. Kabri kendi ismini taşıyan külliyede yer alan türbededir. Allah rahmet eylesin. Saray Bosna’da yer alan külliyesinde Cami, medrese, türbe, imarethane, kütüphane, tekke gibi eserler bulunmaktadır. Boşnak halkı onu Gazi olarak anmıştır. Zaten ömrü sınır boylarında İslam’ı yaymaya çalışarak ve vatan müdafaası ile geçmiştir. Bosna Hersek’in Müslüman olmasında adı anılan şahsiyetlerden biridir. 20. Yüzyılda pek çok savaş ve iç karışıklık atlatmasına rağmen külliyesi büyük ölçüde ayakta kalabilmiştir. Yaptırdığı camide her öğle namazı sonrasında ruhuna hatimler okunması gelenek hale gelmiştir. Balkanlarda İslam şemsiyeyi altında Türk- Boşnak dostluğunun simgesi haline gelen bir karakterdir. Selam ve dua ile...