Fediverse bir uygulamanın farklı kişiler tarafından çalıştırılmasına rağmen birbiriyle iletişime geçebilmesini sağlar.
Merkeziyetsiz sistemlerin en basit örneği aslında e-posta teknolojisi denilebilir. Çünkü e-posta sistemi farklı sunucular arasında haberleşme ve dosya transferine imkân veriyor. Bu aslında internetin en ideal ve ilham verici formu. Öyle ki şirketimizin sunucusundan attığımız bir e-posta bambaşka bir şirketin sunucusuna gidebiliyor. Ancak Facebook’tan Twitter’a, Whatsapp’tan Telegram’a mesaj göndermek diye bir şey henüz yok. Sonuç olarak gerçek anlamda bir merkeziyetsiz internet, veri birikimi ve platformların bundan elde ettiği güçle ilgili güncel sorunların çoğuna son verebilir.
Twitter üzerinden düşünelim, twitter sisteminde bir çökme yaşanması durumunda hiçkimse erişmez. Twitter sizi engellerse hiçbir şey yapamazsınız, sistem onlara ait ve doğasında merkeziyetçilik var. Bir de alternatif düşünelim, açık kaynak kodlu bir twittter, herkes kendi bilgisayarında/sunucusunda kurup çalıştırabilir ve bu uygulamalar birbirleri ile de etkileşim içerisinde olabilir. Yani merkezi olmayan, binlerce farklı sunucuda kurulu, kişilere veya topluluklara ait bağımsız binlerce twitter, birbirleri ile iletişim kurabiliyorlar. Merkezi wordpress, twitter, facebook, instagram veya youtube gibi sosyal ağlar yerine bunların işlevlerini eksiksiz yerine getirebilen, merkezi olmayan sosyal ağlar mümkün. Bunu sağlayan şey ActivityPub protokolü.
ActivityPub(dağıtık sosyal ağ protokolü) sayesinde ne tür bir sosyal mecra olursa olsun büyük farklılık yaratmakta. Kimse sizi yasaklayamaz, alternetif birçok sunucu var, hatta kendiniz için bir tane açabilirsiniz. Sansür yok, fikir hürriyeti var. Arkadaş ortamınızda nasıl bir görgüye sahipseniz ona uygun bir sunucu açıp kuralları siz belirleyebilirsiniz. Özgür yazılımlar olduğu için kaynak kodu açıktır, veriniz çalışıyor mu, takipçi var mı görebilirsiniz, tespit edilen açıklar topluluk tarafından hızla düzeltilebilir. En önemlisi bu yazılımlar açık kaynak özgür yazılımlar olduğu için sahibi siz oluyorsunuz.
Haftaya Twitter, Instagram gibi uygulamaların alternatiflerini inceleyeceğiz.