Muallim Ali Rıza Efendi

1867 yılında açılan Seydişehir Rüştiyesinde görev yapmış öğretmenlerden bir tanesi de Ali Rıza (Bilgin) Efendi’dir.

       1867 yılında açılan Seydişehir Rüştiyesinde görev yapmış öğretmenlerden bir tanesi de Ali Rıza (Bilgin) Efendi’dir.        Konuyla ilgili olarak Tarihçi Ercan Arslan şu açıklamalarda bulundu: “Seydişehir’in 19.yüzyılda açılan modern anlamdaki ilkokulu Rüştiye Mektebi (1867-1914) idi. Bu okulda görev yapan öğretmenlerden Ali Rıza Efendi 2 Mart 1873’te Konya’da Pürçüklü Mahallesinde doğdu. Babası ulemadan İnliceli Mustafa Sıdkı Efendi, annesi Fatıma Hanımdır.        Ali Rıza Efendi ilk tahsilini mahalle mektebinde ikmal etti. Ömer Hulusi Efendi’den Arapça tahsil etti. 23 Haziran 1897 tarihinde Konya Darulmuallimin’e (Öğretmen Okulu) kayıt oldu. 27 Aralık 1899 tarihinde şehadetname (diploma) alarak mukaddes kabul ettiği eğitim öğretim hayatına  dahil oldu. Arapça ve Farsça dillerine hakim idi. Ali Rıza Efendi memuriyet hayatına 1899 tarihinde Niğde Bor kazası Kemerhisar (Kilise Hisarı) karyesi (köyü) Mektebi İptidaiye Muallim-i Evvelliği ile başladı. Maaşı 300 kuruş idi. Bu okulda 14 Eylül 1901 tarihine kadar görev yaptı. Daha sonra  Konya Sanayi Mektebi Kur’an-ı Kerim, Ulûmu Diniye (Din Dersleri), Hesap Muallimlikleri (14 Kasım 1901-13 Mart 1902), Akşehir Rüştiye Mektebi Başmuallimliği (8 Eylül 1902 maaş 200 kuruş) görevinde bulundu.        Meşrutiyetin ikinci kez ilanı sonrası Ali Rıza Efendi 23 Ekim 1909 tarihinde Seydişehir Rüştiye Mektebi Muallim-i Evvelliğine 400 kuruş maaş ile atandı. Dönemin Konya gazetelerinden Hakem’de de (1910) “Rüştiye Muallimleri Tensikatı (kadro düzenlemeleri) başlıklı haberde Ali Rıza Efendi’nin Seydişehir Rüştiyesi’ndeki görevinde devam edeceği belirtilmekteydi. Bu okulda 1911 yılına kadar görev yaptı. Okulun Ali Rıza Efendi’den boşalan ilk öğretmenlik kadrosunu 10 Ekim 1911 de atanan  Mehmet Rüstem Efendi dolduracaktır. Bu zaman zarfında okulun Hat (yazı) muallimi ise Reşad Efendi idi. Okulun öğrenci durumu ise 1.sınıflar 26, ikinci sınıflar 7,üçüncü sınıflar 7 öğrenci olmak üzere toplam mevcudu 40 idi. Son sınıf öğrencilerinin tamamı mezun olmaya hak kazanmışlardı. Bu yıllarda okulda 10’luk not sistemi uygulanıyordu. Seydişehir merkezinde 1910 yılında mevcut olan diğer ilkokullar ise Aşağı Mahalle İptidaisi, Cami-i Cedid Mahallesi İptidaisi, Türbe Mahallesi İptidaisi, Rehber-i Meşrutiyet Mektebi, Numune-i Terakki İnas Mektebi, Merkez İptidai Mektebi idi. Köylerin ise ise yalnızca beşinde okul vardı. Akçalar, Gevrekli, Karacaviran, Kisecik, Ortakaraviran iptidaileri Seydişehir köylerindeki ilkokullardı.        Ali Rıza Efendi Seydişehir’den sonra sırasıyla Konya Nüfus Müdüriyeti Sicil Kâtipliği (20 Kasım 1911), maaş 300 kuruş, Konya Nüfus Müdüriyeti Vukuat Kâtipliği (5 Kasım 1915 -14 Mart 1916) maaş 400 kuruş, Konya Daru’l-Hilafe Medresesi Türkçe Muallimliği ( 21 Ekim 1915) maaş 400 kuruş, Konya Daru’l Hilafe Medresesi İhzari (hazırlık) sınıfı Başmuallimliği (16 Nisan 1919-1 Eylül 1922)   görevinde bulundu. Maaşı 600 kuruş idi. Bu medresenin Tevhid-i Tedrisat Kanunu’na (3 Mart 1924) istinaden kapatılmasına kadar okulda fahri olarak iki yıl daha görev yaptı. Devamında Konya İhsaniye İlk Mektebi (28 Nisan 1924) maaş 800 kuruş, Konya Alemdar Mustafa Paşa Mektebi (1 Mart 1926), maaş 800 kuruş, Konya İhsaniye İlk Mektebi Başmuallimi olarak 1 Eylül 1927’de 1950 kuruş maaş ile vazifesine devam etti.        Tarihçi Arslan açıklamalarına devam ederek “Ali Rıza Efendi soyadı kanunu çıktıktan sonra Bilgin soyadını aldı. Meslek hayatındaki gayret ve fedakarlığının bir karşılığı olarak 4 Şubat 1934 tarihinde Maarif Vekaleti İnzibat Komisyonu Takdirnamesi ile ödüllendirildi. Konya İhsaniye İlk Mektebinde görevde iken 35 yıl 11 aylık öğretmenlik hizmetinden sonra 30 Kasım 1936’da emekliliğe ayrıldı. Vakur, müşfik ve alim bir kişiliğe sahipti. Refika Hanım ile evlenmiştir. Çocuklarından büyük olan Macit Bilgin (1920-1973)  subaydı. Küçük oğlu ise Konya Eski Belediye Başkanlarından (1958-1960) Mustafa Sıdkı Bilgin (1923-3.4.2011) dir. 27 Mayıs 1960 ihtilalinde 4 ay 20 gün Yassıada’da tutulmuştur. Seydişehir’in eğitim tarihinde önemli bir şahsiyet olan  Ali Rıza Bilgin, 5 Mart 1945’te Konya’da vefat etti. Kabri Üçler Mezarlığı’ndadır” dedi.