Mahmud Sadi’den Mustafa Kemal’e hitap

Mahmud Sadi’den Mustafa Kemal’e hitap; “Tarih seni Fatih’ler, Yavuz’lar ve Kanuni’lerin yanına koyacak”

“Tarih seni Fatih’ler, Yavuz’lar ve Kanuni’lerin yanına koyacak” Ülkemizin yetiştirdiği çok önemli bilim insanlarından biri olan Seydişehirli Ord.Prof.Dr. Mahmud Sadi Irmak(1904-1990), Konya Sultanisi’nde (Lise) okurken,3 Ağustos 1920’de Mustafa Kemal Paşa Konya’ya geldiğinde Liseyi de ziyaret etmişti. Bu ziyarette karşılama konuşmasını okul birincisi Seydişehirli Mahmud Sadi (Irmak) yapmıştı. Bu konuşmada Mustafa Kemal’e hitaben “Tarih seni Fatih’ler, Yavuz’lar ve Kanuni’lerin yanına koyacak” demişti. Konuyla ilgili olarak Tarihçi Ercan Arslan önemli açıklamalarda bulundu “ Mahmud Sadi Irmak Bey 1904’te Seydişehir’de dünyaya geldi. İlkokuldan(İptidai) sonra Seydişehir Rüştiye (Ortaokul) Mektebine kaydolmuş 1913 sonunda bu okulun kapanmasıyla Merkez İptidai Mektebine (Mustafa Necip Bey Mektebi) devam ederek ilköğrenimini başarıyla tamamlamıştır. Daha sonra Konya Sultanisine kayıt olmuştur. Konya Sultanisi’nde (1916-1922) okurken, 3 Ağustos 1920’de Mustafa Kemal Paşa Konya’ya geldiğinde ertesi gün Liseyi de ziyaret etmişti. Bu ziyarette karşılama konuşmasını okul birincisi Seydişehirli Mahmud Sadi yapmıştı. Kendi ifadeleriyle o günü şöyle anlatacaktır: “Durgun, sakin, ışıklı bir yaz günüydü. Hava ümitsizlikler ve iç ayaklanmaların verdiği derin çalkantıyla dolup taşıyordu. Mustafa Kemal’in Konya’ya geldiği ve okulumuzu ziyaret edeceği söylendi. İdealizmi daima gerçeğiyle birlikte yürüten Mustafa Kemal Paşa, Konya’ya bir Karadenizli Taburun refakatinde gelmişti. Okulumuzun tedbirli Müdürü o zamanın adetince rahmetli Edebiyat öğretmenimiz Hasan Rüştü Efendi’ye bir karşılama konuşması hazırlatarak metni okumak için de beni görevlendirmişti. Mustafa Kemal Paşa gelince, kendisini karşılamak üzere bizi cümle kapısının önüne diktiler. Ata’nın kapıya doğru yürüdüğünü görür görmez hocamın hazırladığı demeci söylemeye başladım. İlk cümleleri dikkat, sevgi ve gülümseme ile izledi. Fakat “…Tarih seni Fatih’ler, Yavuz’lar ve Kanuni’lerin yanına koyacak…” ibaresine gelince mavi kıvılcımlar saçan bakışlarının çekildiğini ve biraz da acılaştığını hemen hissettim. Bu cümledeki her şeyin onu üzdüğünü anlamıştım. Bir yerde konuşmamı kesti ve bize hitaben bir konuşma yaptı. “Gençler” diye söze başladı. “Sizi bu millet yetiştiriyor. Göreviniz; büyük hizmetlere hazırlanarak, bu vazifeye layık olmaktır.” Sonradan haber aldığıma göre o akşam Vali Beyin yemeğinde benim konuşmama değinerek “Gençleri Padişahçı ve Halifeci olarak değil, Milliyetçi olarak yetiştirmeli” demiş(Sadi Irmak, Atatürk’ten Anılar, Ankara 1982,s.46- Gazi Lisesi Gecesinden, Mustafa Kemal ve Konyalı Sadi (Irmak),Yeni Konya 28.4.1975,No.10108). Tarihçi Arslan devam ederek “ Mezunlarından biri olmakla iftihar ettiğim Konya Lisesi, İstiklal Harbi Yıllarında eğitim faaliyetlerini sürdüren dönemin sayılı okullarından biri idi. Okul öğrencilerinden Seydişehirli Mahmud Sami (Irmak)’nin Mustafa Kemal’e bu okulda hitaben bir konuşma irad etmesi son derece önemlidir. Mustafa Kemal Paşa’nın “Gençleri Padişahçı ve Halifeci olarak değil, Milliyetçi olarak yetiştirmeli” tespiti onun ileri görüşlülüğünü bir kez daha gözler önüne sermektedir. 24 Temmuz 1923’te Lozan Anlaşması imzalanmış, 29 Ekim’de Cumhuriyet ilan edilmişti.1924’te Yurt dışına öğrenci gönderme kararı alınmıştı. Seçme sınavını kazanan öğrencilerden biri de Mahmud Sadi idi. Mustafa Kemal Konya Lisesi’ndeki ziyaretinden aşina olduğu Mahmud Sadi’nin adının yanına “Berlin’e gitsin” yazmıştır.1925’te Yurt dışına gönderilen öğrencilerin ikisi Seydişehirli’dir. Bunlar Mahmud Sadi (Irmak) ve Cemil Sena (Ongun)’dır. Mustafa Kemal’in kendilerine hitaben yazdığı telgrafta “Sizleri bir kıvılcım olarak gönderiyoruz. Alevler olarak dönmelisiniz” ifadesi son derece önemlidir. Gerçekten de Avrupa’ya eğitime gönderilen bu seçkin öğrenci gurubu alanlarında çok iyi eğitim alarak yurda dönmüşler ve Cumhuriyet Türkiye’sinin inşasında büyük hizmetler yapmışlardır. Her birini saygı, minnet ve şükran duygularıyla anıyoruz ” dedi.