Hamidiye-Hicaz Demiryolu için Seydişehir’den para yardımı

İlçemizin tarihi ile ilgili araştırmalar yapan Tarihçi Ercan Arslan, II. Abdülhamit tarafından yaptırılan Hamidiye – Hicaz Demiryolu’nun yapımı için 1908 yılında Seydişehir’den de para yardımı yapıldığını söyledi.

        İlçemizin tarihi ile ilgili araştırmalar yapan Tarihçi Ercan Arslan, II. Abdülhamit tarafından yaptırılan Hamidiye – Hicaz Demiryolu’nun yapımı için 1908 yılında Seydişehir’den de para yardımı yapıldığını söyledi.         Tarihçi Ercan Arslan’ın araştırmalarına göre demiryolunun yapımı için Konya vilayetince bir milyon kuruş yardımda bulunulmuş. Konuyla ilgili açıklama yapan Arslan; “Konya Vilayet Gazetesi’nin 2 Haziran 1908 Salı günkü nüshasından öğrendiğimize göre Hamidiye-Hicaz Demiryolu’ nun Haremeyn kısmının tamamlanması için Seydişehir’den de yardımda bulunulmuştu. Konya Vilayeti’nce üstlenilen yardım miktarı Bir Milyon Kuruş idi. Vilayet dâhilinden şimdiye kadar toplanan para 548852 kuruş idi. Bu miktarın 472958 kuruşu dört kısım halinde,  kurulmuş olan Hamidiye-Hicaz Demiryolu İdare-i Maliyesi Nezaret-i Celilesi’ne ulaştırılmıştı. Kalan 74894 kuruşun ise vilayetin bağlı kazalarından toplanarak tamamlanmasına devam edileceği belirtilmekteydi.” şeklinde konuştu.         Seydişehir’den 380 kuruş yardım toplandığını belirten Tarihçi Arslan; “Seydişehir kazasında oluşturulan yardım komisyonunun Başkanlığını Kaymakam Sadi Bey yapmakta idi. Belediye Başkanı İbrahim Sabri Efendi (Sadi Irmak’ın babası), Müftü İbrahim Hakkı Efendi, Mahkeme Reisi İhsan Efendi, Mal Müdürü Ahmet Efendi diğer üyelerdi. Köylerde ise muhtarlar bu işle görevlendirilmişlerdi. Osmanlı Devleti’nin 20.yüzyılın ilk çeyreğindeki büyük projelerinden olan Hamidiye- Hicaz Demiryolu inşasında Seydişehir halkı, mülki ve idari amirlerinin de katkısı olmuştu. Birinci defterde toplanan yardım 380 kuruş olarak belirtilmiştir. Diğer defter kayıtlarına ulaşıldığında yapılan yardım miktarının küllisi ortaya çıkacaktır. İslam coğrafyasının tamamına yakınından yapılan yardımlar içerisinde Seydişehir’inde katkı sunmuş olması gurur verici bir durumdur. Osmanlı Devletin I.Dünya Savaşı yıllarına doğru sürüklendiği buhranlı zamanlarında Seydişehir kenti’nin başka konularda olduğu gibi Hamidiye-Hicaz Demiryolu İnşasında da üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmede son derece duyarlı davrandığını görmekteyiz” dedi.         Seydişehir Kazası’ndan Hamidiye-Hicaz Demiryolu Haremeyn kısmı için 1908 Haziranı’nda yapılan yardımın birinci defterinde yer alan isimler ve yardım miktarları hakkında da bilgi veren Tarihçi Arslan; “Binbaşı Hüseyin Zeki Bey 60, Kolağası Hacı Hasan Efendi 40,Tabur Kâtibi Hüseyin Avni Efendi 30, Tüfenkçi Osman Usta 30, Birinci Yüzbaşı Kadri Efendi 30, İkinci Yüzbaşı İbrahim Efendi 30, Üçüncü Yüzbaşı Yusuf Ağa 30, Dördüncü Yüzbaşı Mehmet Efendi 30, Birinci Mülazım-ı evvel Ahmet Ağa 20,İkinci Mülazımı evvel Mehmet Ali Efendi 20, Üçüncü Mülazımı evvel Abdurrahman Efendi 20,Dördüncü Mülazımı evvel Ahmet Efendi 20,Depo Memuru ikinci Mülazımı Yusuf Efendi 10, Süvari ikinci Mülazımı Ragıp Efendi 10 kuruş bağışta bulunmuşlardı. Bu bağışlar zaman zaman maaş kesintisi şeklinde de yapılmaktaydı. Yapılan bağışlar makbuz karşılığı kayıt altına alınarak düzenlenen defter listeleri valiliğe teslim ediliyordu.” dedi.         Demiryolunun teknik çalışmaları hakkında da bilgi veren Ercan Arslan; “Hamidiye-Hicaz Demiryolu, II. Abdülhamid tarafından 1900-1908 yılları arasında Şam ile Medine arasında inşa ettirilen demiryoludur. Demiryolunun teknik işlerinin idaresi 1901’de Alman mühendisi Meissner’e verildi; onunla birlikte on yedisi Türk, on ikisi Alman, beşi İtalyan, beşi Fransız, ikisi Avusturyalı, biri Belçikalı ve biri Rum olmak üzere kırk üç mühendis çalışıyordu. İnşaat ilerledikçe Avrupalı mühendislerin sayısı azalırken Osmanlı mühendislerinin sayısı arttı ve edindikleri tecrübe sayesinde kutsal topraklardaki inşaatı tamamen Müslüman mühendisler gerçekleştirdi. Bağış yapanlara verilmek üzere nikel, gümüş ve altından Hicaz demiryolu madalyaları ihdas edildi ve bu madalyalar halkı bağış yapmaya özendirmede önemli rol oynadı. Demiryolu 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan bir törenle bizzat II. Abdülhamid tarafından işletmeye açıldı. Hicaz demiryolunun lokomotif, vagon, ray ve çelik travers gibi önemli makine ve malzemeleri Almanya, Belçika ve Amerika’dan sağlandı; bazı yolcu vagonları da Tersâne-i Âmire’de yapıldı. Bu demiryolu Medine İstasyonunda sona ermekte idi” ifadelerini kullandı.