Seydişehir’den Mekke’ye uzanan yardım
Seydişehir Basın Tarihi üzerine çalışmalarını yoğunlaştıran Tarihçi Ercan Arslan, dönemin Konya gazetelerinde ilçemizle ilgili önemli haberlere ulaştı. Konuyla ilgili olarak Arslan şunları aktardı: İncelemiş olduğumuz gazetelerden 22 Ağustos 1322 (15 Receb 1324) - 4 Eylül 1906 Salı gününe ait 1782 sayılı “Konya” adlı gazetede Seydişehir’den Mekke-i Mükerreme’de yer alan “Ayn-ı Zübeyde Su Yolu” nun tamiri için geniş bir yardım kampanyası başlatılmış olup, gönderilen nakdi yardım miktarları ve şahısların isimlerinin kayıtlı olduğu defter tefrika halinde yayınlanmıştır.
Bundan tam 113 yıl önce Seydişehir kent merkezinden yardımda bulunan daire amirleri, esnaftan isimler, köylerden isimler ve yaptıkları yardım miktarları kuruş olarak şöyledir: Kaymakam İzzetli Hacı Osman Efendi 108, Muma İleyhin Müteveffa-yı Refikası (vefat etmiş olan eşi) Hanım namına 20, Naib Faziletli Mehmed Fazlı Efendi 27, Müftü Faziletli İbrahim Efendi 27, Mal Müdürü Mehmed Tevfik Efendi 27, Muavini Mehmed Şevki Efendi 27, Sandık Emini Mehmed Emin Efendi 10, Meclis-i İdare Azasından Hacı Hüseyin Ağa 27, Meclis-i İdare Azasından Hüseyin Efendi 27, Meclis-i İdare Azasından Mehmed Efendi 27, Meclis-i İdare Azasından Halil Efendi 27, Mahkeme-i Bidayet Azasından Tevfik Efendi 27, Mahkeme-i Bidayet Azasından Nafiz Efendi 27, Mahkeme-i Bidayet Baş Katibi Ahmet Efendi 10, Ziraat Bankası Katibi Tevfik Efendi 20, Nüfus Memuru Ahmet Efendi 20, Belediye Reisi (Başkanı) Mazhar Efendi 54, Mahdumu(Oğlu) Rüşdü Efendi 54, Belediye Azasından Hafız Abdullah Efendi 27, Belediye Azasından Hüseyin Efendi 27, Tüccarandan Ak Mehmed ve Biraderi Hacı Mustafa Ağalar 54, Tüccarandan Silleli Hacı Ömer Efendi 54, Tüccarandan Çimili Hacı Ahmed Efendi 40, Leblebici Esnafından Mustafa Ağa 10, Leblebici Esnafından Mehmed Ağa 10, Köşker (Yemenici) Esnafından Hacı Hasan Efendi 10, Tekaüd (emekli) Ali Ağa 27, Akçalar Karyesinden(köy) Hacı Hüseyin Ağa 20, Akçalar Karyesinden Hacı Süleyman Ağa 70, Bağra Karyesinden Hacı Mustafa Ağa 20, Boyalı Karyesinden Hacı Güzel Ağa 15, Gökhüyük Karyesinden Hacı İzzet Ağa 20, Gökhüyük Karyesinden Hacı Abdullah Ağa 20, İncesu Karyesinden Molla Hüseyin Ağa 10, İncesu Karyesinden Memiş Ağa 10, Kavak Karyesi Muhtarı Molla Hüseyin Ağa 20, Kisecik Karyesi Muhtarı Hasan Ağa 10, Kisecik karyesinden Abdullah Ağa 10, Suberde Karyesinden İsmail Ağa 20, Taraşçı Karyesinden Esad Efendi 10 kuruş. Toplam 1080 kuruş. Bir önceki hafta toplanan miktar 24113 kuruş, Genel toplam 25193 kuruştur.
Tarihçi Arslan, “Şüphesiz burada ismi yer almayan köylerden de yardım yapıldığı aşikar. Osmanlı Devleti’nin en zor günlerinde dahi mütevazi bir Orta Anadolu kenti olan Seydişehir’den, Mekke’deki “Ayn-ı Zübeyde Su Yolu” nun tamiri için yapılan çağrıya kayıtsız kalınmadığı ve önemli miktarda nakdi yardımın yapıldığı görülmekte. 1906 yılında “Ayn-ı Zübeyde Su Yolu” için Seydişehir’den gönderilen ve her türlü takdirin üzerinde manevi bir anlam taşıyan bu yardımın Anadolu’dan buraya yapılan son yardım olması kuvvetle muhtemeldir. Bundan 8 yıl sonra başlayacak olan I.Cihan Harbi yıllarında Osmanlı-Türk Askeri’nin Yemen, Asir, Hicaz bölgelerinde yaşadığı dram dolu mağlubiyetler silsilesi dikkate alındığında bu fedakar, bu necip milletin maalesef nasıl bir kısım vefasızlıklarla karşı karşıya bırakıldığı daha açık anlaşılıyor” dedi.
Ayn-ı Zübeyde Su Yolu Nedir?
Ayn-ı Huneyn veya Ayn-ı Arafat adlarıyla da bilinen Ayn-ı Zübeyde su yolu, Abbasi Halifesi Harun Reşid’in eşi Zübeyde Hanım (Vefatı 831) tarafından yaptırılmıştır. Hacıların ve Mekke halkının su ihtiyacının giderilmesi için Mekke-Tâif yolu üzerindeki Tâd dağının eteğinden çıkan su 828-829 yıllarında Huneyn vadisinden 40 km kanal ve kemer örgüsüyle Arafat’a ve Mekke’ye ulaştırılmıştır. Pek çok defa tahribata maruz kalan ve tamiri yapılan su yolu, Osmanlı zamanında da defalarca bakım ve onarımdan geçirilmiştir. Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan bu iş için özel olarak 50.000 altın göndermiştir.